CASABLANCA

Casablanca – Klasyka Kina Amerykańskiego

Casablanca, film reżyserowany przez Michaela Curtiza, zadebiutował na ekranach w 1942 roku i od tego czasu jest uważany za jedno z najwybitniejszych dzieł kinematografii. Historia miłosna, rozgrywająca się w scenerii zdominowanej przez chaos II wojny światowej, przyniosła filmowi trwałą pozycję w kanonie filmowym. Film z udziałem gwiazd takich jak Humphrey Bogart, Ingrid Bergman i Paul Henreid, na zawsze zapisał się w pamięci widzów, łącząc w sobie dramat, politykę i trudne wybory moralne.

Akcja filmu rozgrywa się w tytułowej Casablance, mieście pełnym niepewności, gdzie uchodźcy z całego świata próbują znaleźć sposób na ucieczkę przed wojenną zawieruchą. Głównym bohaterem jest Rick Blaine (w tej roli Humphrey Bogart), cyniczny właściciel nocnego klubu "Rick's Café Américain". Rick prowadzi życie z dala od polityki, starając się zachować neutralność w zawirowaniach wojennych, choć jego przeszłość pokazuje, że nie zawsze był tak obojętny na losy świata. Przed laty pomagał walczyć z faszystami w Hiszpanii i przewoził broń do Etiopii. Casablanca jest jednak miejscem, gdzie takie postawy zostają poddane próbie.

Jednym z najważniejszych wątków filmu jest skomplikowany trójkąt miłosny. Ilsa Lund, grana przez Ingrid Bergman, pojawia się w życiu Ricka, przynosząc wspomnienia i nierozwiązane konflikty z przeszłości. Kiedyś byli kochankami, a teraz Ilsa przybywa do Casablanki z mężem, Victorem Laszlo (w tej roli Paul Henreid), czechosłowackim liderem ruchu oporu, który ucieka przed niemiecką okupacją. Laszlo desperacko potrzebuje listów tranzytowych, które pozwolą mu na ucieczkę z Casablanki i dalszą walkę z nazistami. To właśnie Rick trzyma te listy, choć niechętnie angażuje się w pomoc dawnemu wrogowi serca.

Casablanca jest filmem o trudnych wyborach i poświęceniach. Rick, który przez większość filmu udaje cynika, staje przed dylematem, czy pomóc dawnej ukochanej i jej mężowi, czy pozostać wierny swoim dotychczasowym przekonaniom. Jego przemiana jest jednym z najbardziej zapadających w pamięć elementów filmu, a scena, w której pozwala Ilsie i Victorowi uciec, staje się jednym z najbardziej znanych momentów w historii kina. „Może nie dziś, może nie jutro, ale wkrótce i na resztę twojego życia”, mówi Rick do Ilsy, zmuszając ją do odejścia. Ta chwila pokazuje, jak bardzo zmienił się jego bohater – z człowieka zamkniętego w sobie, stał się kimś, kto potrafi poświęcić własne szczęście dla większego dobra.

Humphrey Bogart w roli Ricka Blaine’a to przykład doskonale zbudowanej postaci. Bogart stworzył bohatera, który na początku wydaje się być twardy, cyniczny i beznamiętny, ale stopniowo odsłania swoją emocjonalną stronę. Jego grę aktorską charakteryzuje subtelność, a Bogart potrafi wyrażać głębokie emocje za pomocą minimalnych gestów i spojrzeń. Jest to jedna z ról, które przyniosły mu ogromną popularność i umocniły jego pozycję wśród największych gwiazd Hollywoodu.

Ingrid Bergman, wcielająca się w postać Ilsy Lund, stworzyła niezapomniany obraz kobiety, rozdartej między miłością do Ricka a lojalnością wobec męża. Bergman była w tamtym czasie u szczytu swojej kariery, a jej rola w Casablance uznawana jest za jedną z najlepszych w jej dorobku. Ilsa, dzięki grze Bergman, jest postacią pełną sprzeczności – silną, a zarazem delikatną, zdecydowaną, ale i pełną wątpliwości. Jej chemia z Bogartem dodaje filmowi wyjątkowej intensywności.

Paul Henreid jako Victor Laszlo stanowi trzecią ważną postać w tym skomplikowanym układzie. Laszlo jest symbolem moralnej siły i odwagi, bohaterem, który nie poddaje się w walce z nazistami. Choć jego postać może wydawać się sztywna w porównaniu z bardziej emocjonalnym Rickiem, to właśnie jego niezłomna postawa sprawia, że widzowie odczuwają wagę jego misji.

Na uwagę zasługują również role drugoplanowe, które dodają filmowi głębi i autentyczności. Claude Rains w roli kapitana Louisa Renaulta to mistrzowskie połączenie humoru i cynizmu. Renault, który początkowo wydaje się być skorumpowanym policjantem, ostatecznie staje po stronie Ricka i przyczynia się do uratowania Laszlo. Rains swoją rolą wnosi lekkość do ciężkiego, pełnego napięcia fabuły. Kolejną niezapomnianą postacią jest Major Heinrich Strasser, grany przez Conrada Veidta. Jako przedstawiciel nazistowskich władz, Strasser jest bezwzględny i nieustępliwy, a jego postać stanowi wyraźny kontrast dla bohaterów takich jak Rick czy Laszlo.

Nie sposób pominąć również muzyki, która odgrywa kluczową rolę w Casablance. Utwór „As Time Goes By”, grany przez Sama, pianisty w klubie Ricka (grany przez Dooleya Wilsona), stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych motywów filmowych wszech czasów. Melodia ta symbolizuje utraconą miłość Ricka i Ilsy, a jej powracające dźwięki przypominają widzom o emocjonalnych zawirowaniach, które towarzyszą bohaterom.

Film Casablanca zdobył trzy Oscary – za najlepszy film, reżyserię oraz scenariusz adaptowany. Mimo że początkowo nie oczekiwano od niego wielkiego sukcesu, film zyskał z czasem ogromne uznanie, a jego miejsce w historii kina jest niezachwiane. Michael Curtiz, reżyser filmu, stworzył dzieło, które do dziś jest analizowane i podziwiane za swoją wielowarstwową fabułę, złożone postaci i poruszające przesłanie o miłości, poświęceniu i walce o wolność.