Zła nie ma

„Zła nie ma” – Recenzja filmu Ryûsuke Hamaguchiego

Film „Zła nie ma” (oryg. japoński: Aku wa Sonzai Shinai) z 2023 roku, wyreżyserowany przez Ryûsuke Hamaguchiego, to niezwykły dramat, który porusza głębokie kwestie relacji między człowiekiem a naturą. W tej intymnej opowieści poznajemy mieszkańców małej górskiej wioski, którzy stają w obliczu zagrożenia wynikającego z planów urbanizacyjnych. Hamaguchi z mistrzostwem przedstawia ten konflikt, ukazując nie tylko starcie człowieka z naturą, ale także głębsze refleksje nad ludzką kondycją.

Fabuła

Akcja filmu rozgrywa się w spokojnej japońskiej wiosce Mizubiki, gdzie wdowiec Takumi Yasumura żyje wraz z ośmioletnią córką Haną. Ich życie, wypełnione codziennymi obowiązkami, takimi jak rąbanie drewna czy czerpanie wody ze strumienia, jest obrazem harmonii z naturą. Ta spokojna egzystencja zostaje jednak zakłócona, gdy do wioski dociera informacja o planach budowy luksusowego obozu „glampingowego”. Projekt ten, zdaniem mieszkańców, grozi poważnym zniszczeniem lokalnych zasobów wodnych.

Takumi, choć wydaje się człowiekiem cichym i zamkniętym w sobie, nie pozostaje bierny wobec tej sytuacji. Razem z przyjacielem Kazuo oraz innymi mieszkańcami stanowczo sprzeciwia się budowie obozu, argumentując, że zanieczyszczenie wód gruntowych zniszczy ich delikatny ekosystem. Przedstawiciele firmy – Takahashi i Mayuzumi – początkowo nie traktują tych obaw poważnie, lecz stopniowo zaczynają rozumieć wagę problemu.

Gdy jednak Hana znika bez śladu, wydarzenia nabierają nowego, dramatycznego wymiaru. Poszukiwania dziewczynki prowadzą Takumiego i Takahashiego głęboko w las, gdzie dochodzi do konfrontacji z siłami natury, symbolizowanej przez ranionego jelenia i jego cielaka. Sceny te, pełne napięcia i symboliki, wprowadzają widza w stan głębokiej refleksji nad granicami ludzkiej ingerencji w przyrodę.

Reżyseria i styl filmowy

Ryûsuke Hamaguchi, znany z filmów subtelnych, pełnych emocji i wyciszonych dialogów, w „Zła nie ma” w pełni wykorzystuje swój talent do tworzenia głębokich, introspektywnych opowieści. Film opiera się na minimalistycznych ujęciach natury, które przeplatają się z codziennymi scenami życia bohaterów. Długie, statyczne kadry ukazujące las, rzeki i dzikie zwierzęta są kluczowe dla budowania nastroju i metaforyki filmu.

Hamaguchi umiejętnie operuje powolnym tempem narracji, które stopniowo buduje napięcie. Każda scena, choć pozornie prosta, niesie ze sobą ukryte emocje i głębsze znaczenie. Atmosfera narastającego zagrożenia, jakie niesie ze sobą projekt deweloperski, jest kontrastowana z cichą i spokojną codziennością Takumiego i jego córki.

Postacie

Głównym bohaterem jest Takumi Yasumura, grany przez Hitoshiego Omikę, który wciela się w postać prostego, ale wewnętrznie silnego człowieka, żyjącego w bliskiej relacji z naturą. Takumi jest postacią niezwykle ciepłą, a jego relacja z córką Haną jest pełna czułości i miłości. Jego spokojne życie zostaje jednak zakłócone przez rozwój sytuacji, które zmuszają go do podjęcia trudnych decyzji.

Keisuke Takahashi, w interpretacji Ryuji Kosaki, to z kolei przedstawiciel deweloperów, który stopniowo zaczyna rozumieć, że świat, z którego pochodzi, nie zawsze ma rację. Jego przemiana z cynicznego przedstawiciela firmy w osobę, która zaczyna dostrzegać piękno i wartość natury, jest jednym z ciekawszych wątków filmu.

Postać Mayuzumi Yuuko, grana przez Ayakę Shibutani, reprezentuje korporacyjny świat, dla którego zysk jest ważniejszy niż ochrona środowiska. Jej rola w filmie, choć pozornie drugoplanowa, pokazuje, jak trudno jest ludziom wyjść poza swoje korporacyjne priorytety i dostrzec szerszy kontekst działań.

Symbolika i tematy przewodnie

Film „Zła nie ma” głęboko analizuje napięcie między współczesnym światem, który stawia na rozwój i konsumpcję, a naturą, której niszczenie przynosi nieodwracalne konsekwencje. Tytuł filmu sugeruje, że zło nie jest czymś namacalnym ani oczywistym – może być ukryte w naszych codziennych decyzjach, chciwości czy ignorancji wobec świata przyrody. W końcowej części filmu pojawia się symbolika dzikich zwierząt, zwłaszcza jelenia i jego młodego, co dodatkowo podkreśla relację między człowiekiem a naturą.

Scena, w której Takumi zmaga się z decyzją o uratowaniu córki, stanowi kulminację tej walki – zarówno fizycznej, jak i emocjonalnej. Film pozostawia widza z pytaniami o to, jak daleko jesteśmy w stanie się posunąć, niszcząc środowisko dla własnych korzyści, i jakie będą tego konsekwencje.

„Zła nie ma” to film, który wymaga od widza refleksji. Ryûsuke Hamaguchi w subtelny sposób przedstawia temat ochrony środowiska, nie popadając w moralizatorski ton, a zamiast tego skłaniając do głębszego zastanowienia się nad naszym miejscem w świecie. Film jest wizualnie piękny, a jego powolne tempo pozwala w pełni wchłonąć atmosferę i zrozumieć przesłanie. To opowieść o trudnych wyborach, odpowiedzialności za naturę i nieodwracalnych skutkach ludzkich działań.