Spektakl muzyczny „Charków, Charków” to prapremiera sztuki autorstwa Serhija Żadana, przetłumaczonej przez Adama Pomorskiego. Tekst ten został stworzony na zamówienie Teatru Polskiego w Warszawie, co nadaje mu szczególną rangę i znaczenie w kontekście kultury ukraińskiej oraz polskiej. „Charków, Charków” przyciąga uwagę nie tylko poprzez swoją formę, ale także treść, która jest głęboko osadzona w historii awangardowego teatru Beresil i jego niezwykłego twórcy, Łesia Kurbasa.
Łeś Kurbas, ukraiński reżyser i aktor, był pionierem w poszukiwaniu nowych form wyrazu dla ukraińskiego dramatu. W 1922 roku założył teatr Berezil, który stał się ważnym ośrodkiem twórczym, eksperymentującym z różnymi stylami i technikami teatralnymi. Kurbas był znany z tego, że wprowadzał innowacyjne podejścia do scenografii oraz aktorstwa, co przyczyniło się do rozwoju ukraińskiego teatru awangardowego. Jego życie i twórczość stały się symbolem zmagań artystów w trudnych czasach stalinowskich, które przyniosły wiele tragedii i represji. Kurbas został aresztowany w 1933 roku, a w wyniku sfingowanego procesu skazany na pięć lat łagru. Jego tragiczny los, zakończony w masowej egzekucji w 1937 roku, jest ostrzeżeniem o cenie, jaką twórcy muszą płacić za swoje idee.
Charków jako miasto odegrał kluczową rolę w ukraińskiej kulturze lat 20. XX wieku. Był to okres, w którym tworzyli tam wielcy artyści, literaci, malarze i filmowcy, którzy zostali później określeni mianem „Rozstrzelanego odrodzenia”. Ich twórczość była nowatorska, lecz z biegiem lat została zepchnięta na margines z powodu stalinowskich czystek, które zmiotły z powierzchni ziemi wielu utalentowanych twórców. Dzieje Kurbasa i jego współpracowników odzwierciedlają złożoność i dramatyzm tej epoki, co jest również podkreślone w spektaklu.
Spektakl „Charków, Charków” nie tylko przywołuje te tragiczne losy, ale także stawia pytania o to, co oznacza bycie artystą w kontekście społecznych i politycznych napięć. Konflikty między miastem a teatrem, reżyserem a aktorami, a także między artystą a widzami tworzą złożoną sieć relacji, które są badane i interpretowane w czasie trwania przedstawienia. Widzowie mają szansę zanurzyć się w emocjonalny świat Kurbasa i jego czasów, co czyni to dzieło nie tylko spektaklem, ale również głębokim doświadczeniem artystycznym.