"Kłamstwo" - komedia Floriana Zellera
Sztuka "Kłamstwo" Floriana Zellera, w reżyserii Andrzeja Dopierały, to wyrafinowana komedia, która podejmuje zaskakujące pytania dotyczące prawdy, kłamstwa i lojalności w relacjach międzyludzkich. Spektakl prezentowany na deskach Teatru Bez Sceny w Katowicach przynosi nie tylko rozrywkę, ale i refleksję na temat ludzkiej natury, emocji oraz moralnych dylematów. Przekład Barbary Grzegorzewskiej subtelnie oddaje francuski humor, a scenografia oraz kostiumy, zaprojektowane przez Ewę Dopierałę, idealnie wpisują się w minimalistyczny, a zarazem intymny charakter przedstawienia.
Bohaterowie i ich skomplikowane relacje
W centrum fabuły znajdują się dwie pary małżeńskie: Paul i Alice oraz Michel i Laurance. Akcja rozpoczyna się tuż przed kolacją, na którą Paul i Alice zaprosili swoich bliskich przyjaciół. Niespodziewanie Alice, grana przez Ewę Kutynię, widzi na ulicy Michela (w tej roli Wiesław Kupczak lub Karol Gaj) całującego obcą kobietę. Zaczyna się dylemat: Czy powinna powiedzieć o tym swojej przyjaciółce Laurance? Czy może lepiej przemilczeć tę sytuację, żeby uniknąć kłopotów? Komplikacje potęguje fakt, że Michel jest najlepszym przyjacielem Paula.
Ewa Kutynia (Alice) wciela się w postać pełną wątpliwości i rozterek. Jej bohaterka zmaga się z pytaniem, jak postąpić w obliczu zdrady, której była świadkiem. Alice to kobieta inteligentna, zdecydowana, ale także empatyczna. Kutynia perfekcyjnie oddaje te emocje, balansując między humorem a powagą. Widz szybko angażuje się w jej dylemat, dzięki subtelnej grze aktorskiej i umiejętności przekazywania wewnętrznych napięć postaci.
Andrzej Dopierała (Paul), grający jej męża, wnosi do przedstawienia dużą dawkę humoru i dystansu. Paul to postać z pozoru lekkomyślna, ale w głębi bardzo lojalna wobec swoich przyjaciół. Jego relacja z Michelem jest kluczowa dla całego rozwoju fabuły. Dopierała, będący także reżyserem spektaklu, świetnie prowadzi swoją rolę, oddając charakter człowieka rozdartego między miłością a przyjaźnią, lojalnością a egoizmem.
Michel (Wiesław Kupczak / Karol Gaj) to postać wielowymiarowa, która wzbudza w widzu mieszane uczucia. Z jednej strony jest sympatyczny i czarujący, z drugiej zaś jawi się jako wiarołomny przyjaciel. W tej roli zarówno Kupczak, jak i Gaj pokazują swoje umiejętności aktorskie, przekazując widzowi obraz mężczyzny uwikłanego w sieć kłamstw. Ich gra wzbogacona jest o subtelne niuanse, które potęgują atmosferę napięcia i niepewności.
Agnieszka Bieńkowska / Oliwia Spisak (Laurance), żona Michela, to kobieta pewna siebie, a jednocześnie wrażliwa na otaczającą ją rzeczywistość. Jej rola jest kluczowa w zrozumieniu dynamiki między postaciami, a aktorki doskonale oddają jej emocje – od beztroski po rozczarowanie. Laurance jest postacią, która budzi sympatię i współczucie, szczególnie w kontekście zdrady i kłamstw, które wkraczają w jej życie.
Finezja dialogów i subtelność przekazu
Sztuka Floriana Zellera to nie tylko klasyczna komedia, ale także głęboka refleksja nad naturą prawdy i kłamstwa. Dialogi pełne są ciętych ripost, ironicznych uwag i subtelnych nawiązań do życia codziennego. W rozmowach bohaterów widzimy ich próby radzenia sobie z moralnymi dylematami, które, choć mogą wydawać się zabawne, niosą ze sobą głębszy przekaz. Każda scena powoli odkrywa przed widzem kolejne warstwy fabuły, które łączą się w zgrabną, przemyślaną całość.
Zeller bawi się pojęciem prawdy – czy kłamstwo może czasem być akceptowalne? – i zadaje trudne pytania dotyczące relacji międzyludzkich. Choć momentami fabuła zdaje się przewidywalna, to jednak reżyser umiejętnie prowadzi widza przez kolejne etapy tej gry pozorów, pozostawiając miejsce na interpretację. Scenariusz komedii obfituje w sytuacje, które każą bohaterom zmierzyć się z niewygodną rzeczywistością, jednocześnie zmuszając publiczność do refleksji nad własnym życiem.
Scenografia i kostiumy jako minimalistyczne narzędzia narracji
Ciekawym zabiegiem jest minimalistyczna scenografia, którą stanowią jedynie cztery czerwone krzesła. Reżyser postanowił zredukować przestrzeń teatralną do minimum, aby skupić uwagę widza na dialogach i interakcjach między bohaterami. Czerwone krzesła symbolizują napięcie emocjonalne i niewypowiedziane konflikty, które stopniowo wychodzą na jaw. Aktorzy występują na scenie boso, co dodaje przedstawieniu lekkości, a także buduje intymny, niemal rodzinny nastrój. Kostiumy, zaprojektowane przez Ewę Dopierałę, są proste, ale wyraziste, podkreślając charaktery postaci i ich wewnętrzne konflikty.
Zakończenie pełne pytań
Komedia "Kłamstwo" stawia przed widzami wiele pytań, z których najważniejsze to: czy prawda jest zawsze lepsza od kłamstwa? Czy lojalność wobec przyjaciół powinna stać ponad wszystkim? Florian Zeller umiejętnie prowadzi tę grę, nie dając jednoznacznych odpowiedzi, ale skłaniając do refleksji nad relatywnością prawdy i kłamstwa w życiu codziennym. Spektakl jest doskonałym przykładem na to, jak teatr może stać się przestrzenią do zadawania trudnych pytań w sposób lekki, zabawny, ale jednocześnie głęboki.
Afisha